Trương Mỹ Lan và Tập đoàn Vạn Thịnh Phát

Trương Mỹ Lan sinh ngày 13 tháng 10 năm 1956, là một người Việt gốc Hoa sinh ra ở Sài Gòn, Việt Nam Cộng hòa (nay là Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam). Trước khi trở thành chủ của một Tập đoàn lớn tại Việt Nam, bà từng bán mỹ phẩm ở chợ Bến Thành, Thành phố Hồ Chí Minh và được hỗ trợ tài chính từ mẹ.[2] Vào năm 1992, bà kết hôn với doanh nhân đến từ Hồng Kông có tên Chu Lập Cơ và cùng ông thành lập Vạn Thịnh Phát Group với lĩnh vực ban đầu là thương mại và kinh doanh, nhà hàng khách sạn.[3] Cũng vào thời điểm này, chính phủ Việt Nam cũng đang trong công cuộc Đổi Mới, mở cửa nền kinh tế và thu hút đầu tư từ bên ngoài.[4][2] Năm 2007, bà bắt đầu chuyển hướng sang lĩnh vực bất động sản.[5] Sau khi thâu tóm được Ngân hàng SCB thông qua việc chi phối cổ phần, bà đã đưa SCB trở thành một trong những ngân hàng thương mại có quy mô tài sản lớn nhất Việt Nam. Đồng thời, Vạn Thịnh Phát cũng là một trong những công ty bất động sản giàu nhất Việt Nam với loạt các dự án bao gồm tòa nhà dân cư cao cấp, văn phòng, khách sạn và trung tâm mua sắm.[2] Thậm chí trụ sở của Công ty Cổ phần đầu tư Times Square còn sở hữu mặt tiền nằm ở Phố đi bộ Nguyễn Huệ, quận 1 của Thành phố Hồ Chí Minh hay khu phức hợp mua sắm – khách sạn Union Square với 4 mặt tiền cũng ở quận 1 lần lượt là Nguyễn Huệ, Lê Lai, Lê Thánh Tôn và Đồng Khởi.[6] Mặc dù sở hữu khối lượng tài sản khổng lồ nhưng các thông tin về bà hay gia tộc đều rất ít được biết đến.[7]

Chiến dịch đốt lò

Trong giai đoạn ông Nguyễn Tấn Dũng làm thủ tướng, nhiều người cho rằng ông đã tạo điều kiện cho tham nhũng phát triển ở Việt Nam.[8] Đến năm 2016, Đảng Cộng sản Việt Nam bắt đầu thực hiện chiến dịch phòng chống tham nhũng mang tên "đốt lò" được khởi xướng bởi Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.[9][8] Từ năm 2022, chiến dịch đã bắt đầu được đẩy mạnh.[7] Chiến dịch đã khiến cho hai Chủ tịch nước Việt Nam từ chức (bao gồm Nguyễn Xuân Phúc và Võ Văn Thưởng), nhiều cán bộ cấp cao khác trong chính phủ[8][10] và hàng nghìn người bị truy tố.[9] Các nhân vật hoạt động trong lĩnh vực kinh tế cũng bị ảnh hưởng từ chiến dịch này. Vào tháng 3 năm 2022, Trịnh Văn Quyết – Chủ tịch Tập đoàn FLC và công ty con là Bamboo Airways – đã bị bắt giữ vì tội thao túng thị trường chứng khoán.[11] Sau đó khoảng một tháng, Đỗ Anh Dũng – Chủ tịch Tập đoàn Tân Hoàng Minh đã bị bắt giữ do lừa đảo chiếm đoạt tài sản.[12] Tương tự vào tháng 4, Chủ tịch Tập đoàn Tân Hiệp Phát, nhà sản xuất đồ uống tư nhân lớn nhất Việt Nam – Trần Quý Thanh cũng đã bị bắt giữ vì biển thủ tài sản.[13] Như vậy, chỉ trong vòng tháng 3–4, liên tiếp Chủ tịch của ba tập đoàn lớn ở Việt Nam đã bị bắt giữ do các sai phạm.[11][12][13] Tuy nhiên, cũng có nhiều cáo buộc cho rằng chiến dịch đang được sử dụng cho mục đích chính trị nhằm tranh giành quyền lực nội bộ, Bộ Ngoại giao Việt Nam đã phát biểu phủ nhận cáo buộc này.[14]